W książce opisywane są m.in. różnice cech osobowości sportowców w odniesienie do ich osiągnięć sportowych. Badacze zachowań sportowych stwierdzili, że sportowcy osiągają wysoką liczbę punktów w jedenastu cechach osobowości: agresywność, zdolność do trenowania innych, dominacja, sumienność, konsekwencja, wytrwałość, energiczność, zrównoważenie emocjonalne, odporność psychiczną, zaufanie.
Badacze twierdzą, że reakcja na określoną sytuacje jest
podyktowana nie tyle dziedzictwem genetycznym osoby czy ograniczeniami
stwarzanymi przez sytuację, ile zarejestrowanymi sposobami reagowania na różne zdarzenia
z przeszłości. Podobno uczymy się zachowań na dwa sposoby: poprzez warunkowanie
sprawcze (czyli uczenie się przez eksperymentowanie, a w tym nagradzanie nas i
karanie) oraz modelowanie (czyli uczenie się poprzez obserwowanie i
naśladowanie innych).
Postawa wobec sportu ma kluczowe znaczenie. Autor przywołuje
przypadek Brytyjczyków, którzy podobno mają słabszą motywację do zwyciężania,
niż przedstawiciele innych kultur, z powodu filozofii lansowanej w Wielkiej
Brytanii, zgodnie z którą nie liczy się zwycięstwo, lecz uczestnictwo w
spółzawodnictwie.
Im ważniejsze wydarzenie sportowe, tym bardziej stresujące
dla uczestnika. Trening autogenny to najstarsza z istniejących współcześnie
technika relaksacyjna. Polega na odprężaniu po kolei ramion, twarzy szyi,
barków, górnej części pleców, brzucha, dolnej części pleców, bioder i nóg.
Sportowcy najpierw napinają każdą grupę mięśni przed rozluźnieniem, aby
zauważyć różnicę pomiędzy napiętą a rozluźnioną częścią ciała. Trening trwa
około pół godziny. A im bardziej jesteśmy zrelaksowani, tym wyższa temperatura
skóry.
Ćwiczenia mentalne są skuteczne w walce z lękiem. Kiedy
wyobrażamy sobie, że wykonujemy jakieś ćwiczenie sportowe nasz układ mięśniowy
i nerwowy reagują podobnie jak wtedy, gdy wykonujemy je w rzeczywistości.
Wyobraźnia pomaga nam opanować i przećwiczyć nowe techniki. Każdy z zawodników
ma optymalny poziom lęku, który pozytywnie wpływa na jakość działania.
Zawód trenera bardziej polega na radzeniu sobie z ludźmi niż
na przekazywaniu wiedzy. Psychologia sportu zakłada, że ten, a szczególnie
współzawodnictwo, kształtuje charakter. Odwaga, poświęcenie, dyscyplina i
wytrwałość to cechy kształtowane uczestnictwem w sporcie. Może być jednak i
tak, że nasze wysiłki i zdolność do podejmowania decyzji mogą zostać osłabione.
Facylitacja społeczna opisuje zjawisko wpływu obecności innych ludzi na nasze
zachowanie, np. cykliści jadący w towarzystwie jechali szybciej od tych
trenujących samotnie (efekt współdziałania). A drużyny gospodarzy zdobywały
więcej punktów, jak na trybunach zasiadały tłumy (efekt audytorium). Obecność
innych nasila nasze pobudzenie, ponieważ czujemy, że będą nas oceniali. Jeżeli
jesteśmy profesjonalistami, czujemy się pewni siebie, to obecność obserwatorów
nam nie przeszkadza. Jeśli jesteśmy początkujący, to widzowie mogą wywołać w
nas niepokój.
W pracy zespołowej drużyn można zauważyć zjawisko
próżniactwa społecznego – kiedy zawodnik działa w pojedynkę, to z większą siłą
i zaangażowaniem, aniżeli w zespole.
Wyróżnia się osiem cech związanych z dobrym przywództwem:
napęd (ambicja i wytrwałość), uczciwość, motywacja do przewodzenia innym,
pewność siebie, inteligencja, znajomość celów grupy, kreatywność (wyobraźnia i
oryginalność), elastyczność. Przywódcy nie muszą być wyjątkowymi osobami pod
względem inteligencji czy zdolności przewidywania przyszłości, ale muszą mieć
właściwy zestaw ww. cech.
Polecam przeczytać.
